Mae Cam-drin Ariannol yn fath o gam-drin domestig. Gall eich partner, cyn bartner neu aelod o’r teulu eich rhwystro rhag cael rheolaeth dros eich arian fel ffordd o gael pŵer drosoch. Gall fod yn anodd atal cam-drin ariannol, oherwydd gall ambell ymddygiad ddod i’r amlwg dros amser neu deimlo’n naturiol mewn cydberthynas agos. Os ydych yn teimlo nad oes gennych reolaeth dros eich arian, neu eich bod ar eich pen eich hun gan na allwch gael gafael ar eich arian, gallech fod yn cael eich cam-drin yn ariannol. Ymysg yr arwyddion eraill mae:

• Eich rhwystro rhag cael swydd
• Eich rhwystro rhag cadw swydd, fel eich gwneud yn hwyr i’r gwaith
• Gwneud i chi gyflwyno eich cyflog neu fudd-daliadau
• Gwneud i chi dalu eich cyflog neu fudd-daliadau yn uniongyrchol i mewn i gyfrif banc a ‘rennir’ neu gyfrif banc yr unigolyn arall
• Gofyn i chi am arian, dwyn, cymryd neu fynnu cael arian
• Cadw golwg ar eich cyfrif am arian rydych wedi’i wario a gofyn i chi ddangos derbynebau
• Peidio â gadael i chi wario arian arnoch eich hun neu ar eich plant
• Rheoli eich cyfrif banc
• Mynd i ddyledion yn eich enw
• Eich gorfodi i agor benthyciadau yn eich enw
• Eich gorfodi i gael hawliadau budd-daliadau ar y cyd, fel hawliadau budd-daliadau tai ar y cyd

Gall cam-drin corfforol gynnwys cam-drin corfforol, ond gall rhywun fygwth eich anafu chi y gellir ei ddefnyddio i’ch rheoli. Ymysg yr enghreifftiau posibl o gam-drin corfforol mae:

• Arwahanu a charcharu, fel eich cloi yn eich cartref
• Taro, pwnio, cicio, slapio, gwthio
• Dal rhywun i lawr
• Gorfodi rhywun fwyta a/neu wrthod rhoi bwyd
• Tagu neu fygu
• Bygwth eich anafu chi neu’r sawl sy’n agos atoch
• Llosgi
• Poeri atoch
• Taflu eitemau neu wrthrychau atoch
• Defnyddio arfau i’ch anafu

Gall cam-drin rhywiol mewn cydberthynas agos gynnwys:

• Pwysau i gael rhyw neu gyflawni ymddygiad rhywiol nad ydych yn gyfforddus ag ef
• Rheoli beth rydych yn ei wisgo
• Derbyn delweddau rhywiol dros e-bost, y cyfryngau cymdeithasol neu’r ffôn (‘secstio‘) neu ofyn i chi anfon delweddau rhywiol yn erbyn eich ewyllys
• Cael eich gorfodi i wylio pobl eraill yn cael rhyw
• Cael eich gorfodi i wylio neu greu pornograffi

Trais ar sail anrhydedd yw cam-drin neu drais a all fod wedi’i gyflawni er mwyn diogelu neu amddiffyn anrhydedd y teulu neu’r gymuned. Yn aml, mae’n gysylltiedig ag aelodau o’r teulu neu gydnabod sy’n credu ar gam bod rhywun wedi dwyn gwarth ar eu teulu neu’r gymuned drwy wneud rhywbeth nad yw’n cyd-fynd â chredoau traddodiadol eu diwylliant. Ceir rhagor o wybodaeth am Drais ar sail Anrhydedd a ble i gael help yma.

Mae IDVA yn cynorthwyo unrhyw un sy’n profi Cam-drin Domestig a gall weithredu ar ei ran. Gall IDVA roi cymorth mewn sawl ffordd, fel helpu â thai neu ddyledion yn ogystal â helpu i gadw’r unigolyn a’i deulu yn ddiogel. Bydd IDVA yn rhoi cyngor arbenigol o ran cam-drin domestig a bydd yn gweithio gyda’r dioddefwr er mwyn llunio cynllun diogelwch a chymorth. Bydd IDVA yn cyfathrebu â’r holl asiantaethau eraill sy’n ymwneud â’r dioddefwr, fel yr heddlu neu Wasanaeth Erlyn y Goron er mwyn sicrhau y caiff eu hanghenion eu diwallu.

Mae lloches yn cynnig lle diogel i ddioddefwyr cam-drin domestig a’u plant pan na fyddant o’r farn ei bod yn ddiogel iddynt aros yn eu cartref eu hunain. Mae llochesi yn cynnig llety, ond gall staff hyfforddedig hefyd roi cymorth i’r dioddefwr ac unrhyw blant tra byddant yn aros yn y lloches. Mae ardaloedd lleol yn cynnig mathau gwahanol o lochesi, ond yn bennaf, bydd lloches yn cynnig ystafell wely ar gyfer pob dioddefwr ac unrhyw blant a chyfleusterau cyhoeddus a rennir fel ystafell ymolchi a chegin. Gall dioddefwyr aros am hyd at 12 mis mewn lloches, ac yn ystod y cyfnod hwn, bydd gweithiwr cymorth yn helpu i ddod o hyd i lety parhaol newydd i’r dioddefwr mewn lleoliad diogel.

Yr heddlu sy’n gwneud cais am DVPO a chaiff ei weithredu gan y Llys Ynadon. Gellir rhoi DVPO pan na fydd digon o dystiolaeth i gyhuddo rhywun o gam-drin domestig ond ei bod yn amlwg bod angen diogelwch ar y dioddefwr. Gall y DVPO atal y cyflawnwr rhag dychwelyd i gartref y dioddefwr a rhag cysylltu â’r dioddefwr am 28 diwrnod. Bydd y 28 diwrnod yn rhoi amser i’r dioddefwr ystyried ei opsiynau gyda help gan asiantaethau cefnogol.

Os hoffech wneud cais am DVPO, gallwch ffonio 101 i gael rhagor o wybodaeth neu i siarad â’ch Tîm Ffocws Dioddefwyr lleol.

Mae Clare’s Law yn gynllun datgelu sydd â’r nod o helpu i warchod pobl rhag cam-drin domestig. Mae’n eich galluogi i gysylltu â’ch Heddlu lleol er mwyn gwneud ymholiadau ynghylch eich partner os ydych yn poeni y gall fod wedi bod yn dreisgar yn y gorffennol. Os yw gwiriadau’r heddlu’n dangos fod gan eich partner hanes o ymddygiad treisgar, neu fod gwybodaeth arall sy’n awgrymu eich bod mewn perygl o bosibl oherwydd eich partner, bydd yr heddlu’n ystyried rhannu’r wybodaeth gyda chi. Nod rhannu’r wybodaeth hon yw eich helpu i wneud penderfyniad mwy hyddysg o ran a ydych am barhau â pherthynas, ac mae’n cynnig cymorth a chefnogaeth bellach i chi pan fyddwch yn gwneud y dewis hwnnw.

Gallwch wneud cais am eich partner os ydych yn poeni y gall eich anafu neu os ydych yn drydydd parti sy’n poeni, fel rhiant neu ffrind. Gallwch ffonio 101 i wneud cais ar gyfer cynllun datgelu Clare’s Law, neu gallwch fynd i’ch gorsaf heddlu agosaf.